De dominant met toevoegingen 9, #11 en 13
Video 1. Introductie
In deze video leer je :
- de akkoorden van de A-tjes van Take the A train
- op welke trappen deze akkoorden voorkomen
- welke toevoegingen de dominant op de IIe trap krijgt
Uitleg van de video
In de derde en vierde maat van Take the A train vind je het akkoord D7. Je hoort al aan de melodie dat er iets vreemds aan de hand is op deze plek. Take the A train staat in C majeur. D is de tweede trap in C. Normaal zou je dan het akkoord Dmi7 verwachten op de IIe trap. Dominanten kunnen echter op elke wilekeurige van de 12 trappen voorkomen. Hoe dat zit kun je leren in het jaarprogramma “dominant-matrix” , 9 maandelijkse groepslessen en een afsluitende sessie in een professionele studio.
Terug naar de dominant op II. Deze dominant wordt gespeeld met 9, #11 en 13. Hoe je over een dominant speelt met 9, #11 en 13 kun je in onderstaande video’s leren. Deze video’s nam ik eerder op voor mijn online cursus “101 improvisatietips”. In deze video’s bekijken we Ab7 met 9, #11 en 13. In het jaarprogramma leer je nog twee veel effectievere manieren.
LET OP : Als je het wilt toepassen op “take the A train” dan moet je dus nog transponeren, een goede oefening. Als dat niet lukt, dan help ik je graag,
Nu naar Ab7 met 9, #11 en 13. Houd je ook van lekkere grooves ? Bekijk dan de video’s en gebruik de oefentrack helemaal beneden !
Video 2. Toevoegingen op Ab7
In deze video leer je :
- hoe het akkoord Ab7 9 #11 13 is opgebouwd
- waarom er een #11 in het arpeggio zit en geen 11
- welke drieklanken in het arpeggio zitten
- welke toonladder past op Ab7 9 #11 13
Uitleg van de video
Aan akkoorden kun je, behalve de grondtoon (1), terts (3), kwint (5) en septiem (7) nog meer tonen toevoegen. We stapelen gewoon de oneven nummers door en noemen deze noetn dan ook toevoegingen. Bij dominant septiem akkoorden heb je de meeste combinaties en die leveren allemaal een andere toonladder op.
Op Ab7 met Ab – C – Eb – Gb kunnen we toevoegen de 9 (Bb), #11 (D) en 13 (F). Omdat Ab7 een grote terts heeft (C) kunnen we NIET de 11 spelen, want die is een kleine none (octaaf plus een halve toon) hoger dan de terts. Hoewel de kleine none zeker voorkomt, wordt deze toch als uiterst dissonant ervaren en vermijden we deze liever. Als we de 11 een halfje verhogen, dan krijgen we de #11 (“kruis 11”) en deze toon D clasht niet met de terts.
Hoe kunnen we over dit akkoord improviseren ?
In het complete arpeggio van Ab7 9 #11 13 zitten de grote drieklanken Ab en Bb. We kunnen dus leuke zinnetjes spelen met deze twee drieklanken. Ook kunnen we een stukje arpeggio spelen. John Coltrane speelde heel vaak een stukje van vier opeenvolgende dalende tonen uit het arpeggio.
Er is slechts een toonladder die precies past op het arpeggio. Dat is Eb mineur melodisch. Deze ladder bestaat uit Eb (5) – F (13) – Gb (7) – Ab (1) – Bb (9) – C (3) – D (#11). Je kunt als ezelsbruggetje onthouden dat je melodisch vanuit de kwint speelt, of een halfje hoger dan de # 11.
De melodische mineurladder kun je onthouden als de majeur ladder maar dan met een kleine terts ipv ene grote terts. In tegenstelling tot bij de klassiek muziek spelen we bij het improviseren deze melodische mineurladder zowel naar boven als beneden, omdat het akkoord zich natuurlijk niets “aantrekt” van wat wij spelen.
Wat heb je hier aan ?
Als je makkelijk van de ene naar de andere akkoordtoon speelt met goed vocabulaire, dan maakt het niet uit op welke akkoordtoon je uit komt. Je kunt altijd je weg vervolgen. Dit geeft je veel vrijheid.
Helemaal beneden heb ik alles voor je op geschreven, getransponeerd voor jouw instrument en vind je de oefentrack.
Video 3. uitLEG en uitVOEREN drieklanken
In deze video leer je :
- de omkeringen van de drieklanken van Ab en Bb
- de drieklanken van Ab en Bb toepassen op Ab7 9 #11 13
Uitleg van de video
In het arpeggio van het akkoord Ab7 9 # 11 13 zitten de grote drieklanken Ab en Bb. Een grote drieklank is het meest krachtige tonale materiaal, dus altijd sterk als dat we dat kunnen gebruiken bij het improviseren.
Je kunt patterns maken door eerst de drieklank van Ab te spelen en daarna de drieklank van Bb. Je zult dan handig moeten worden met omkeringen.
De grote drieklank Ab bestaat uit Ab, C en Eb. De eerste omkering is dan C, Eb en Ab, de tweede omkering Eb, Ab, C. Voor Bb werkt dat precies hetzelfde. Oefen eerst alle omkeringen en maak daarna zinnetjes door ze steeds af te wisselen. Stijgend en weer dalend en tenslotte door elkaar. je kunt hierbij beginnen met achtste noten, maar als je het beheerst speel dan ook triolen en lange noten ; maak leuke ritmes ermee !
Speel je een Bes instrument dan zijn het jouw drieklank van Bb en C, speel je een Es instrument dan heb je jouw drieklanken F en G.
Helemaal beneden heb ik alles voor je op geschreven, getransponeerd voor jouw instrument en vind je de oefentrack.
Video 4. uitLEG en uitVOEREN arpeggio
In deze video leer je :
- hoe je stukjes arpeggio van Ab7 9 #11 13 kunt gebruiken in je improvisaties
Uitleg van de video
Een andere manier om te improviseren over het akkoord Ab7 9 # 11 13 is door steeds een stukje van het bovenste stuk arpeggio te nemen van vier opeenvolgende dalende noten. John Coltrane gebruikte dit vaak in zijn improvisaties.
Het complete arpeggio bestaat uit Ab, C, Eb, Gb, Bb, D en F. We kunnen dan zinnetjes maken met F – D – Bb – Gb, D – Bb – Gb – Eb of Bb – Gb – Eb – C en zo ook “sheets of sound” spelen zoals John Coltrane dat deed.
Helemaal beneden heb ik alles voor je op geschreven, getransponeerd voor jouw instrument en vind je de oefentrack.
DOWNLOADS
Het arpeggio van Ab 7 9 #11 13
In ZIP file vind je het arpeggio (de akkoordtonen) van het akkoord Ab 7 9 #11 13, getransponeerd voor jouw instrument. Voor Es instrumenten is het F7 9 #11 13 en voor bes instrumenten is dit Bb7 9 #11 13.
De drieklanken Ab en Bb op Ab 7 9 #11 13
In deze ZIP file vind je de grote drieklanken van Ab en Bb. Ook het pattern uit de video is genoteerd. Alles is getransponeerd voor jouw instrument.
Met deze mp3 begeleidingstrack kun je jouw “breiwerkjes” oefenen en vervolmaken. Veel plezier !