Als je improviseert dan is het wel zo handig dat je weet waar je bent in een akkoordenschema. Daar is gelukkig een eenvoudige manier voor:
Gebruik de melodie in je improvisatie
De meeste stukken waarover je improviseert hebben een melodie. Neem bijvoorbeeld een jazz-standard als Autumn Leaves, of een van die honderden andere standards. De melodie is vaak een tekst die gezongen wordt. Het is het meest herkenbare deel van een lied.
Als je de melodie gebruikt in je improvisatie heeft dat tal van voordelen:
Het geeft je houvast waar je bent in het akkoordenschema. Zowel qua vorm als qua akkoorden.
Ook zorgt het voor herkenbaarheid bij de luisteraar.
Het is ook een mooi opstapje voor je improvisatie. Het geeft je de ruimte om je solo op te bouwen.
De melodie verraadt ook soms al welke noten passen. Luister maar naar maat 3 van Take the A train. Zo kom je op het idee welk notenmateriaal of welke lick je dan kunt spelen. Ik leg het uit in deze video:
Al mijn boeken vind je trouwens op deze pagina.
Oke, maar hoe leer je nou een melodie?
Simpel: Door hem vaak te spelen. Klinkt heel eenvoudig, maar het kan wel even duren voordat je die uit je hoofd kunt spelen. Het helpt natuurlijk als je de melodie kunt zingen. Daar heb je jouw instrument ook helemaal niet bij nodig! Je kunt het doen als je op de fiets zit, onder de douche staat, of waar en wanneer je maar wilt.
Elke jazzsolist van formaat hoort de melodie inwendig tijdens het improviseren. Je kunt dat ook goed horen aan de solo van Stan Getz op Stella by starlight. De solo begint op 1:10, maar luister ook eens hoe een andere meester van het melodieus improviseren, Chet Baker, in het begin de melodie (om)speelt. Enjoy!
Wat ik van jou graag zou willen weten is of jij de melodie gebruikt als jij improviseert. En welke jazz-standard heeft voor jou een prachtige melodie? Misschien heb je nog een tip voor mij en anderen hoe je de melodie kunt gebruiken in je improvisatie.
Deel het eens met me als je wilt. Ik kijk uit naar je reactie! Bedankt alvast.
Mooie tip weer Werner, dank je!
Hoi Jan,
Graag gedaan. Bedankt voor je reactie. Ben benieuwd of je er wat aan hebt. Het maakt je solo’s veel meer tot een verhaal.
hoi Werner ik gebruik altijd de melodie .
Die leer ik uit mijn hoofd
Eerst verken ik deze door hem gewoon zonder metronoom te spelen.
dan met metronoom (dan kan ik hem al redelijk uit het hoofd spelen)
en dan met een meespeel track tegen die tijd als ik dat goed kan blijf ik hem elke dag minstens 2 maal spelen op den duur zit ie er zo goed in dat er ook ruimte ontstaat om naar de begeleiding te luisteren en da gebeurt er wat moois als je dan speel valt de melodie precies mooi over de akkoorden als ik dat door heb is het goed ! Soms maak ik dan nog een foutje maar geen paniek ik weet waar ik ben en naartoe moet daar speel ik dan heen.
Soms gaat het snel (hangt een beetje van het stuk af en soms duurt het wat langer heb de url van een stuk wat ik zo geleerd heb (Paar maanden geleden) ben er nog steeds mee bezig zal hem binnenkort weer eens opnemen
liedje staat ook op Challenge “improviseren en akkoorden
Hoi Peter,
Bedankt voor je uitgebreide reactie. Het is inderdaad een supergoede methode om het zo aan te pakken. Ik ben blij met jouw reactie omdat het ook anderen inspireert en dat je laat zien dat je moeilijkheden die je tegenkomt gewoon kunt overwinnen. En een keer een foutje geeft niet. het is de brandstof om de volgende keer het gewoon weer te proberen.
De aanpak van Peter onderschrijf ik helemaal. Ik moet me echter steeds inhouden om niet te snel naar een nieuw stuk te gaan waar ik ook zo nieuwsgierig naar ben. Daardoor blijven slordigheden en “niet goed uitkomen”” op de loer liggen. Peter heeft me daar mooi op geattendeerd. Erg nuttige tip dus.
Hoi Ben,
Ook bedankt voor je reactie. Wat leuk dat we op deze manier onderling ervaringen kunnen uitwisselen. Zelf herken ik ook wat je zegt, ben een beetje een ongeduldig type. Ik wissel grondigheid en nieuwsgierigheid met elkaar af.
Hoi Ben op het ogenblik ben ik met ‘No More blues’ in Bm (voor alt) bezig heb ik de hele lok- down over gedaan kan ik nu met de track net mee spelen uit mijn hoofd soms grijp ik nog even terug naar de metronoom. Ik besteed dan ook aandacht aan in dit geval de 2 toonladders Bmineur (Dmajeur) en Bmajeur (G#mineur) zo heb ik in een klap 10 ladders geleerd en dan leer ik ook nog Bm7 /B7/Bm/ B als ladder spelen enz
met een zo’n liedje besteed ik dan wel 11/2 uur per dag (ik ben met pensioen wel zo eerlijk omdat erbij te vertellen) maar het systeem werkt goed en ik denk als je wat jonger bent dat je wat minder tijd nodig hebt
1uur ladders en 1/2 uur liedje leren als laatste haha en dan stop ik zoek ik een heel simpel stukje uit gewoon voor de lol hoef ik niet perse te leren maar gewoon voor de leuk
Hoi Peter,
Bedankt voor je verhaal. Nog een tip: In plaats van de oorspronkelijke mineurladder (B-mineur oorspronkelijk is het zelfde als D-majeur) kun je in No More Blues op Bmi7 beter de dorische ladder of melodische mineurladder spelen.
Hallo Werner,
Bedankt voor je tip. Over de E7-Em7-A7-Dmaj7 gebruik ik regelmatig de Stan Getz -Desafinado dominant 7 chord on II en deze lick kun ook gebruiken in There will never be another You
He Dick,
Bedankt voor je comment. Dat is inderdaad een goede lick die je in allerlei situaties kunt spelen. In plaats van steeds nieuwe dingen te leren, is het efficiënter om bouwstenen die je al kent in zoveel mogelijk situatie ste gebruiken en daarmee te variëren. Ik hoop trouwens binnenkort je mooie tenor geluid weer te mogen horen!
Hallo Werner,
Ook ik ontdekte (veel te laat), dat de melodie uit het hoofd kunnen spelen de beste basis is voor een publieksvriendelijke solo. Ik repeteer een tune veel en vaak bij een opgenomen begeleiding, zodat mijn oren ook vertrouwt raken met vooral de baslijn.
Groeten, Frits
Hoi Frits,
Dat is de ideale combinatie: melodie EN baslijn.
Mooie Tip beter,
zo doe ik het ook ongeveer, minus de metronoom.
Wat ik bovendien nog doe in het begin van het studernen is de accoorden per maat doorspelen, zodat ik beter weet waar ik ben. dat doe ik paralel aan het leren van de melodie.
Groet Allard
Hoi Allard,
Dat is inderdaad een stap die er nog bij hoort. Zo kun je behalve varieren op de melodie ook nog eens de mogelijkheden van akkoorden gebruiken in je improvisatie. Top!
Allard bedankt voor jouw Tip !! ik pas dit ook toe maar niet bij alles soms zijn de akkoorden zou complex dat lukt me dan gewoon nog niet …doe het bijvb bij Blue Bossa Am vanaf maat 1 t/m 5 volstaat Am of de C toonladder maat 6 even een G# maat 7/8 volstaat Am weer ….En dan komt maat 9/12 Cm7/F7/Bbmaj7 voor deze maten leer ik de akkoorden goed en de toonladders dan kijk ik nog is goed wat er in alle 4 maten (9/12 overeen komt maat 12 /16 is weer maat 5/8
Ontzetten leuk en je krijg zoveel vrijheid op het laatst lijk je wel te zingen op je sax of je onder de douche staat zeg maar. Nou Ja misschien schiet ik zo nu en dan wat door in mijn reacties … maar ja zo leuk om te doen