Als je mijn methode een beetje kent, dan weet je dat ik vind dat er vijf basisakkoorden zijn:
- majeur 7 (bijvoorbeeld CMaj7)
- mineur 7 (bijvoorbeeld Cmi7)
- dominant septiem (bijvoorbeeld C7)
- halfverminderd (bijvoorbeeld Cm7b5, ook genoteerd als Cø
- verminderd (bijvoorbeeld Co ook genoteerd als Cdim)
Eh, en het sus akkoord dan?
Het sus-akkoord zie ik als een variant op het dominant septiem akkoord. Kijk maar. Het dominant septiem akkoord C7 bestaat uit grondtoon (1) C, terts (3) E, kwint (5) G en septiem (7) Bes. Als je nu de terts een halve toon verhoogt heb je het sus-akkoord C7sus4 met grondtoon (1) C, kwart (4) F, kwint (5) G en septiem (7) Bes.
In klassieke muziek en jazzmuziek van voor 1960 is het gebruikelijk dat zo’n sus-akkoord oplost naar het bijbehorende dominant septiem akkoord. In C7sus4 heeft F de neiging op te willen lossen naar de E van C7. Probeer het maar eens aan de piano. Klinkt heel logisch.
C7 wil op zijn beurt graag oplossen naar F, vijf trappen naar beneden. De basistoonladder die past op C7 is de mixolydische ladder. De toonladder van F majeur, maar dan beginnend op C. Die past ook op C7sus4.
Nu kun je bij een akkoord toevoegingen spelen. Bij een sus-akkoord wordt vaak de none (9) toegevoegd. Die is laddereigen (zit in de basistoonladder, in dit geval mixolydisch), maar geeft net wat meer kleur aan het akkoord.
Het arpeggio van C7sus4 bestaat uit: C-F-G-Bb. Als je de 9 toevoegt heb je C9sus4 met C-D-F-G-Bb. Dat zijn precies de noten van Bb pentatonisch: Bb=7, C=1, D=9, F=4, G=5
EZELSBRUGGETJE: Op een sus-akkoord speel je pentatonisch vanuit het septiem
Vanaf ongeveer 1960 wordt in de jazzmuziek het sus-akkoord gewaardeerd om de prachtige sfeervolle klank. Het geeft een enigszins onbestemd gevoel en zweverig karakter. Dat past goed bij de modale jazz die door Miles Davis werd ingeluid in 1959 met zijn album “Kind of Blue“.
Vanaf die tijd hoeft het sus-akkoord dan ook niet per se op te lossen naar een dominant septiem akkoord, maar komt zelfstandig voor. De bekende jazz-standard “Maiden Voyage” van Herbie Hancock is daar een goed voorbeeld van. In de video kun je het beluisteren.
Een andere mogelijkheid is ook om het sus akkoord als een variant van het mineur 7 akkoord te zien. Je ziet dat aan de notatie in bladmuziek van Maiden Voyage:
Je hoort deze ‘voicing’ ook duidelijk in het intro van Maiden Voyage in de video boven.
In mijn boek ‘Slim Improviseren – deel 1 de vijf basisakkoorden’ ontdek je ook spannendere manieren hoe je over zo’n sus akkoord kunt spelen. Er is namelijk een heel hoofdstuk gewijd aan Maiden Voyage, dat bijna helemaal uit sus akkoorden bestaat.
ZOMERSALE ’21
Wegens succes is de actie verlengd tot 31 juli 2021. Het LUXE pakket van boek ‘Slim improviseren – deel 1’ bestel je nu met 21% korting.
Hoe werkt het?
STAP 1. Klik hier, of ga naar https://improcircle.nl/slim-improviseren-deel-1/
STAP 2. Kies het LUXE pakket van € 39 (boek met play along pack)
STAP 3. Vul als kortingscode in ‘zomer21‘ en de korting wordt automatisch verrekend in je winkelmandje.
En nu jij. Heb jij een ezelsbruggetje voor zo’n sus-akkoord? Ik ben benieuwd. Laat het even weten in het commentaarveld beneden en je krijgt persoonlijk antwoord.
Op JOUW muzikale inspiratie,
Werner Janssen
improvisatiecoach – impro Circle
Hallo Werner.
Bedankt voor je duidelijke uitleg.
Voor mij persoonlijk is sus2 en sus4 resp. 1-2-5 en 1-4-5 simpel te onthouden.
Hoi Anko,
Bedankt voor je reactie. Ook mooi zo’n sus2 of kortweg 2 akkoord. Al is het eigenlijk geen akkoord, maar een drieklank. Nog een kleine aanvulling. Met 1-4-5 noteer ik het als een ‘4 akkoord’, bijvoorbeeld C4 met C-F-G. Dus zonder septiem. In mijn blog heb ik het over het sus akkoord met septiem. Dan heb je 1-4-5-b7. Bijvoorbeeld C7sus4 met C-F-G-Bb.
Hallo Werner, bedankt voor de duidelijke uitleg
Dus bij een sus4 wordt de terts vervangen door de kwart, met toevoeging van de none.
Vriendelijke groet van
Pieter de Kok
Hoi Pieter,
Bedankt voor je reactie. Het is mijn zienswijze dat de 3 wordt vervangen door een 4. Dan is het sus-akkoord niet een totaal nieuw akkoord, maar een variant op een bekend akkoord, namelijk het dominant septiem akkoord. Traditioneel volgde na een sus ook altijd de dominant, omdat de 4 naar de 3 wil oplossen. Vanaf ca. 1960 leidt het sus akkoord een zelfstandig leven vanwege de sfeervolle klank. De none hoeft er niet bij, maar klinkt wel heel mooi.
Interessant !
Dank u Werner. En ik leer iets vanuit de improvisatorische jazzwereld.
Klassieke muzikale groet,
Lucien Met den Ancxt