Meestal improviseer je in muziek met een duidelijke groove, zoals bijvoorbeeld latin, swing, of funk. Met lekkere ritmes spelen is dan het allerbelangrijkste voor je improvisaties. Dat kun je niet uit een boek leren, je moet het voelen.

Welke noten goed klinken op een akkoord kun je gelukkig wel leren. Daar zijn drie manieren voor. In drie achtereenvolgende blogs ontdek je wat de beste manier is.

De eerste manier om goede noten te spelen als je improviseert: toonladders

Als je begint met improviseren over akkoorden is de kans groot dat je bij elk akkoord een toonladder leert. Maar je merkt al heel snel dat je daar geen leuke improvisatie mee krijgt. Er is iets anders nodig.

Voordelen van improviseren met toonladders

De voordelen van denken in toonladders zijn de systematiek, de overzichtelijkheid en de bekendheid. Je hebt immers waarschijnlijk toonladders moeten oefenen toen je jouw instrument leerde bespelen. Je kunt ze misschien spelen zonder er al te veel bij na te denken. Dat is handig bij het improviseren, want dan heb je meer energie om je te focussen op het verhaal van jouw improvisatie en de moeilijkere passages.

Nadelen van improviseren met toonladders

Er kleven ook nadelen aan het denken in toonladders. Als eerste komt het nogal stijfjes over, als je alleen maar toonladders zou gebruiken bij het improviseren. Een toonladder op en neer spelen klinkt nou niet bepaald als aantrekkelijke muziek, maar meer als een aangeleerd kunstje of een etude. 

Verder zie je vaak in oefenboeken dat er bij elk akkoord netjes één toonladder genoteerd staat om je te helpen. Het lijkt dan alsof alle noten gelijkwaardig zijn en dat je goed zit zolang je maar één van deze noten gebruikt. In de loop van dit boek ontdek je dat er in werkelijkheid juist bijna altijd meer mogelijkheden zijn dan die ene ladder. Dat hangt namelijk af van de functie die het akkoord in het muziekstuk heeft. 

Avoid note

Ook klinken sommige noten uit de ladder mooier dan andere als je ze bij een akkoord speelt. Iedere toonladder heeft doorgaans zelfs één avoid note. Dat is een noot die je beter maar niet heel erg nadrukkelijk kunt spelen, omdat die wringt met een akkoordtoon. 

In onderstaande video hoor je wat de avoid note is op een majeur 7 akkoord… en hoe je het kunt oplossen.

Doorgangsnoot

Je kunt de avoid note wel als een onopvallende ‘doorgangsnoot’ naar een belangrijke noot spelen om deze laatste te benadrukken. En dan zijn er ook nog eens noten die helemaal niet in de voorgeschreven toonladder voorkomen en juist spannend klinken als je ze op een akkoord speelt. 

Het gevaar van bladmuziek is dat je hoofdzakelijk visueel bezig bent. Misschien druk je maar lukraak knoppen in op je instrument, die weliswaar kloppen met de toonladders die genoteerd staan, maar zonder te luisteren of het wel goed klinkt wat je speelt. Het staat immers in je boek, dus het zal wel goed zijn. Zet altijd je gehoor en intuïtie op de eerste plaats: Luister altijd of elke noot die je speelt wel echt mooi klinkt.

In de video beneden onthul ik wat naast toonladders, de andere twee manieren zijn.  Bovendien hoor je een voorbeeld hoe je van zo’n starre en saaie toonladder toch leuke muziek kunt maken. O ja, even niet teveel letten op de beeldkwaliteit. Was een experiment. Enjoy!

In mijn boeken leg ik ook uit hoe je toonladders kunt gebruiken om leuke improvisaties te maken. Bovendien onthul ik de andere manieren die er zijn en laat zien hoe je dit allemaal concreet toepast. Meer informatie over mijn boeken vind je hier. Er is bij elk niveau een geschikt boek.

TIP: Neem altijd het play along pack erbij. Daarin zitten oefentracks bij elke opdracht. Helemaal op maat, zodat jij het snelst vooruit gaat. Bovendien zijn alle afbeeldingen uit het boek getransponeerd voor jouw instrument.

Ik ben benieuwd of  jij toonladders toepast als je improviseert. Hoe maak jij er leuke muziek van? Laat me dat gerust eens weten in het commentaarveld. Dan krijg je persoonlijk feedback van mij.