Foto : Ron van der Kolk
In 2022 zou Toots Thielemans 100 zijn geworden. Ter ere daarvan mocht ik onlangs een concert doen met het Metropole Orkest op Toots’ eigen jazzfestival ‘Jazz Middelheim‘ in Antwerpen. Een mooie aanleiding om een beetje research te doen naar deze amaibele en supermuzikale mondharmonica speler…
Toots werd geboren als Jean Bapstiste Frederic Isidor Thielemans op 29 april 1922 in Brussel. Behalve de mondharmonica speelde hij ook gitaar en er zijn ook opnames waarop hij met de gitaar meefluit.
In WO II viel hij voor de jazz en emigreerde in 1952 naar de USA. Hier speelde hij met traditionele jazzhelden als Charlie Parker, Benny Goodman, George Shearing, Ella Fitzgerald en Peggy Lee. Ook werkte hij met musici met een modernere stijl als Quincy Jones, Herbie Hancock, Stevie Wonder, Pat Metheny, Billy Joel en Paul Simon.
Pendelend tussen de USA en Europa werd hij ook in Nederland veel gevraagd om de muziek voor TV series in te spelen. Persoonlijk hoor ik ontzettend graag zijn vertolking van Rosa Turbinata uit de verfilming van Jan Wolker’s roman ‘Turks Fruit’. Rogier van Otterloo schreef de muziek. Hier een video waarin Toots solist was bij het Metropole Orkest:
Wil je trouwens Rosa Turbinata spelen met je blaasorkest of Big Band? Ik heb een leuk arrangement gemaakt. Of wil je ook wel eens improviseren met je blaasorkest? Stuur me even een mailtje als je er meer over wilt weten.
Ook Toots kende ups en downs in zijn leven. Een beroerte in 1981 deed hem besluiten alleen nog mondharmonica te spelen. De toernee met bassist Jaco Pastorius hielp hem er weer boven op. In 2014, op 91 jarige leeftijd, deed Toots zijn laatste optreden… op Jazz Middelheim. Hij overleed twee jaar later op 22 augustus 2016.
Zelf heb ik ook samen mogen werken met Toots, bij een van de edities van het Northsea Jazz Festival. Hij speelde toen namelijk als gastsolist een nummer mee met het Metropole Orkest.
Bij de repetitie, een uurtje voor het concert, begroette hij het orkest joviaal. Hij stak zijn hand op naar de verschillende secties uit het orkest en strooide wat namen rond van Nederlandse musici met wie hij wel eens had samen gewerkt. Zijn geheugen was beter dan zijn gezichtsvermogen, want behalve gitarist Peter Tiehuis, speelde geen van de genoemde musici op dat moment in het orkest. Hoe schattig.
Onlangs mocht ik met het Metropole Orkest een tribute voor Toots spelen op Jazz Middelheim, het Jazzfestival in Antwerpen waar Toots beschermheer van was. Een mooie ervaring! Duizenden mensen die in het lekker lome warme weer naar live jazzmuziek zaten of lagen te luisteren.
Het was ook erg leuk om daar collega’s te ontmoeten die ik al een tijd niet meer had gezien, zoals lead-trompettist Serge Plume van het fantastische Brussels Jazz Orkest. Hij was jarenlang het vaste gezicht bij de TV shows van Paul de Leeuw in het ensemble van Cor Bakker. Ik nam ooit een paar albums in de studio met Serge op.
Of trompettist Teus Nobel. Vroeger beleefden we samen veel lol in de orkestbak van verschillende musicals, nu maakt hij furore op internationale jazzpodia. Ik ben dan ook heel blij dat hij mijn meespeelboeken Talking Bebop Easy Jazz Standards en Talking Bebop Bossa & Samba heeft opgenomen. Info over de meespeelboeken vind je hier.
Een ontroerend moment was toen het Brussels Jazz Orkest de compositie ‘For my lady‘ wilde inzetten. Toots schreef het voor zijn vrouw, Huguette Thielemans-Tuytschavers. Uit handen van de organisatie ontving de weduwe een enorme bos bloemen … en van het publiek een minutenlang aanhoudende staande ovatie.
Ik heb even een ‘achter de schermen’ video voor je gemaakt. Bekijk even de impressie van de repetities en het concert:
De bekendste compositie van Toots is de jazzwals ‘Bluesette‘, een mix van de woorden Blues en Musette. Als je Toot hoort lijkt het heel makkelijk, maar het is best een pittig stuk omdat het door allerlei toonsoorten gaat.
Toch is het goed te doen om er een leuke improvisatie over te spelen als je een paar trucjes toepast. Binnenkort gaan mijn groepsprogramma’s weer van start. Aan het eind van het programma slim improviseren 2 ‘easy jazz standards‘ kun je een perfecte solo spelen op Bluesette! Geniet hier nog even van Bluessette, als wals en samba!
Beter leren improviseren?
Zo uniek spelen als Toots is maar voor weinig muzikanten weggelegd. Toch kun je ook net zoveel plezier halen uit muziek, ook al hebben wij niet zijn niveau.
Speel je meestal één toonladder als je improviseert zonder de mogelijkheden akkoorden te gebruiken? Wil je stap voor stap leren hoe ook jij spannende noten kunt spelen in je improvisatie? Doe dan mee het groepsprogramma Slim Improviseren 1 of 2.
In Slim Improviseren 1 ‘Modal Jazz‘ ontdek je de 5 basisakkoorden aan de hand van aantrekkelijke modale jazzstukken als So What, Maiden Voyage, Cantaloupe Island en Watermelon Man. We gaan samen door het gelijknamige boek.
In Slim Improviseren 2 ‘Easy Jazz Standards’ ontdek je de 5 belangrijkste akkoordverbindingen. Stap voor stap ontrafel je alle geheimen van prachtige songs als Autumn Leaves, Summertime, Caravan, Blue Bossa etc. zodat jij straks nog meer speelplezier hebt.
Wil je meer weten van de groepsprogramma’s? Kom dan naar de jamsessie ‘Toots’ op 11 september. Jouw kans om met een live band onder andere Bluesette en Rosa Turbinata te spelen en mijn persoonlijke feedback te krijgen! Tijdens die jamsessie kunnen we kennis maken en kun je meteen alles vragen over de jaarprogramma’s.
BONUS:
Ik heb een uitgeschreven solo op Bluesette voor je gemaakt. Die krijg je cadeau, samen met oefentracks van alle stukken als je deelneemt aan de jamsessie. Bovendien krijg je vooraf een video met een analyse. Aanmelden doe je hier.
Alvast meer info over de groepsprogramma’s en de early bird korting die je als lezer van mijn nieuwsbrief krijgt? Ontdek het hier.
